Những ca từ đầy ám ảnh trong "Phiên khúc mùa đông":  "Trong quan tài buồn hồn nghe thêm trống vắng"

CA KHÚC "PHIÊN KHÚC MÙA ĐÔNG"

• Tên ca khúc: Phiên khúc mùa đông
• Sáng tác: Nhạc sĩ Lê Hựu Hà
• Thể loại: Nhạc trẻ
• Năm ra đời: Trước 1975
• Trình bày: Ban nhạc Phượng Hoàng, Elvis Phương

Ca khúc "Phiên khúc mùa đông" ra đời trong hoàn cảnh nào?

Nhạc sĩ Lê Hựu Hà là người đóng góp khá lớn cho nhạc Việt nói chung và nhạc trẻ nói riêng, với những bước đi tiên phong mang tính khai phá. Ông là một trong những người Việt hóa nhạc trẻ Âu - Mỹ đầu tiên của Việt Nam. 

Nhạc sĩ Lê Hựu Hà luôn kiên định với con đường sáng tác nhạc trẻ của mình, thành quả là rất nhiều những nhạc phẩm để đời. Trong sự nghiệp của mình, ông có sáng tác những ca khúc mang niềm tin yêu, lạc quan (Vào hạ, Yêu người yêu đời, Hãy vui lên bạn ơi...) nhưng cũng có những ca khúc chất chứa sự bi quan, than thở về nhân tình thế thái (Sống cho qua hôm nay, Hãy nhìn xuống chân, Phiên khúc mùa đông).

Cuộc đời nhạc sĩ Lê Hựu Hà cũng có một kết thúc buồn, giống như những gì ông đã viết trong nhạc phẩm "Phiên khúc mùa đông": "Tóc chưa xanh một lần nhưng tim nghe đã thương thân...". 

"Phiên khúc mùa đông" là một trong những nhạc phẩm vô cùng buồn của nhạc sĩ Lê Hựu Hà. Ông chắp bút viết "Phiên khúc mùa đông" ở giai đoạn trước 1975. Dường như đó là thời điểm mà ban nhạc Phượng Hoàng tan rã. Việc này đã ảnh hưởng khá nhiều đến tâm trạng của nhạc sĩ Lê Hựu Hà.

Bởi theo như nhiều tư liệu ghi chép, sau 4 năm hoạt động, ban nhạc Phượng Hoàng tan rã. Đầu năm 1974, nhạc sĩ Lê Hựu Hà cùng vài thành viên của nhóm thành lập ban Mây Trắng và trình diễn các ca khúc mới như: Đôi khi ta muốn khóc, Hãy ngước mắt nhìn đời, Phiên khúc mùa đông... Đây đều là những nhạc phẩm rất buồn.

Trước đó, khi ban nhạc Phượng Hoàng còn hoạt động thường hát những ca khúc đầy tươi sáng của Lê Hựu Hà như: Tôi muốn, Yêu em, Hãy vui lên bạn ơi, Yêu người và yêu đời... 

Cũng có một số ý kiến khác cho rằng, "Phiên khúc mùa đông" là dự cảm của nhạc sĩ Lê Hựu Hà về chính cuộc đời buồn của mình. Mà cụ thể nhất là về cái chết của ông. 

Vào ngày 11/5/2003, Lê Hựu Hà được phát hiện đã ra đi tại nhà riêng ở Hồ Hảo Hớn trong tư thế nằm ngửa dưới sàn nhà. Khi cảnh sát đến khám nghiệm hiện trường, cửa nhà đóng kín nhưng đồ đang vẫn đang ngổn ngang trong phòng, tivi và quạt vẫn còn bật. Ông được kết luận qua đời vài ngày trước đó do tai biến mạch máu não.

Đôi lời bình về những ca từ đầy ám ảnh trong "Phiên khúc mùa đông"

Ca khúc "Phiên khúc mùa đông" của nhạc sĩ Lê Hựu Hà chỉ gói gọn trong 12 câu hát nhưng từng câu từng chữ đều như rút ra từ tâm can tác giả. Đó là cõi riêng u ám đầy những chua xót của tình đời, tình người. Và oái oăm thay, đó cũng là số mệnh buồn của người viết ra những câu hát đó.

"Nước mắt ấy đã lau khô rồi,

Đôi môi ấy đã quen tiếng cười

Cuộc tình lỡ đã phai nhạt rồi

Người tình cũ đã xa ta rồi.

Tiếc nhớ mấy cũng thêm thừa

Yêu đương biết nói sao cho vừa

Cuộc tình đủ để em vui đùa

Đọa đày đó giờ đã đến mùa...

Trong quan tài hồn nghe thêm trống vắng

Tóc chưa xanh một lần nhưng tim nghe đã thương thân

Trong cơn gọi hồn nghe xa xôi lắm

Gót chân đi chưa mòn đường tình nay đã lơi dần..."

Cuộc tình giờ đã thay áo, người tình cũ chỉ xem đó như là một cuộc vui đùa, nhưng vì quá lụy tình mà lòng mình thì vẫn còn tiếc nhớ hoài không nguôi, tự đày đọa mình trong niềm đau miên viễn. Việc này tưởng như là đã nằm gọn vào quan tài buồn để nghe hồn càng thêm trống vắng, nghe cuộc đời vẫn lại những thanh âm não nề từ phía thinh không...

Những ca từ trong nhạc phẩm này như dự cảm về cuộc đời buồn của chàng nhạc sĩ. Hào quang của Lê Hựu Hà và ban Phượng Hoàng trước 1975 không đủ để soi đường cho quãng đời tăm tối trong những năm cuối đời.

Có không ít sự nhầm lẫn ca khúc này là của nhạc sĩ Nguyễn Trung Cang. Trong đó có cả nhiều bài viết của những tác giả nổi tiếng như Lê Văn Nghĩa, Du Tử Lê. Tuy nhiên, trong bìa băng Shotguns trước 1975 ghi tác giả là Lê Hựu Hà.

Sở dĩ có sự nhầm lẫn này, đó là vì nhạc sĩ của Nguyễn Trung Cang và Lê Hựu Hà, thoạt đầu nghe thì khó phân biệt vì tương đồng với nhau. Song nếu để ý kỹ, nhạc của Nguyễn Trung Cang thì u uẩn, nhạc của Lê Hựu Hà thì thường là tươi mới, lạc quan. Ca khúc "Phiên khúc mùa đông" thật buồn, nên nhiều người nhầm đó là sáng tác của Nguyễn Trung Cang.

Xem thêm: "Đồng xanh" của Lê Hựu Hà: Bài hát mẫu mực của việc chuyển thể lời Việt cho nhạc ngoại