Nhạc sĩ Lê Hựu Hà: Người tiên phong Việt hoá nhạc trẻ Âu – Mỹ và bi kịch cuối cùng của một con người tài hoa

HỒ SƠ TIỂU SỬ NHẠC SĨ LÊ HỰU HÀ

Tên thật: Lê Hựu Hà

Ngày sinh - ngày mất: 1946 - 2003

Quê quán: Đồng Nai

Gia đình: Nhạc sĩ đa tình, có nhiều đời vợ

Nghề nghiệp: Nhạc sĩ

Thể loại sáng tác: Nhạc trẻ

Ca khúc nổi tiếng: Vào hạ, Tôi muốn

Ca sĩ trình bày thành công nhất: Elvis Phương

Thời gian hoạt động: 1965 đến 2003

Nhạc sĩ Lê Hựu Hà là ai?

Giới phê bình đánh giá, nhạc sĩ Lê Hựu Hà là con người tài hoa. Ông đã để lại cho đời những bản nhạc đầy lòng say mê cuộc sống. Với làng nhạc Sài Gòn trước 1975, nhạc sĩ Lê Hựu Hà là người có nhiều đóng góp cho nhạc Việt nói chung và nhạc trẻ nói riêng, với những bước tiên phong mang tính khai phá. Ông chính là một trong những người Việt hóa nhạc trẻ Âu - Mỹ đầu tiên ở Việt Nam. 

Dẫu là người nhạc sĩ tài hoa, dám tiên phong khai mở cái mới nhưng Lưu Hựu Hà lại có cuộc đời và sự nghiệp khá trắc trở. Có những lúc tưởng như cuộc sống xung quanh ông xám đặc màu u ám...

Nhạc sĩ Lê Hựu Hà (5/6/1946 - 9/5/2003) tại Biên Hòa (Đồng Nai) trong một gia đình theo đạo Phật. Sinh thời, ông có pháp danh Đồng Thành, không hút thuốc, không uống rượu bia.

Ông con thứ hai trong gia đình, cha mẹ đều là công chức và nhà giáo, không có theo đuổi nghệ thuật. Bởi vậy, dù yêu thích âm nhạc, bộc lộ tài năng từ nhỏ nhưng Lê Hựu Hà lại chịu rào cản lớn là sự cấm đoán từ cha. 

Theo lời kể của người em trong gia đình, ngay từ thời trung học, ông thường nói dối cha là đi học văn hóa để lén đi tập đàn. Cũng chính hoàn cảnh éo le này mà Lê Hựu Hà không được học về âm nhạc một cách bài bản, chủ yếu là tự học. 

Lên đại học, ông ghi danh vào trường Đại học Văn khoa Sài Gòn. Tết Mậu Thân 1968, ông bị gọi nhập ngũ tại Trường Bộ binh Thủ Đức, rồi làm việc ở Cục Quân nhu Gò Vấp. Sau đó ông giải ngũ vì mắt kém. 

Nhạc sĩ Lê Hựu Hà giỏi tiếng Anh nên thường nghe nhiều các thể loại nhạc Âu - Mỹ. Đến năm 17 tuổi thì bắt đầu tập tọe sáng tác với những ca khúc đầu tay đầy trẻ trung. Sáng tác đầu tiên của ông là bài "yêu em", sau đó là nhạc phẩm "Mai Hương" (tặng người vợ đầu tiên), tiếp theo là "Nhớ thương nhau hoài", "Chiều về"...

Nhưng việc ông sáng tác gia đình hoàn toàn không hay biết. Chuyện này chỉ "vỡ lở" khi họ nhìn thấy ông xuất hiện trên truyền hình, đang trình diễn cùng ban nhạc Hải Âu do ông thành lập. Nhưng chuyện này chẳng có nghĩa lý gì với quan điểm vững chắc như núi của người cha. Và thế là, Lê Hựu Hà phải sống trong hai vai trò, ban ngày là viên chức ngân hàng cần mẫn, ban đêm trở thành người nghệ sĩ với đúng đam mê của mình.

Nhắc về những ngày sống với đam mê âm nhạc một cách lén lút, nhạc sĩ Lê Hựu Hà tâm sự: "Tôi sinh năm 1946, là dân Sài Gòn chính gốc. Gia đình khó khăn nên không dễ gì đến với âm nhạc. Từ nhỏ đến lớn ông bà già chỉ muốn tôi trở thành viên chức nhà nước. Thế là tôi trở thành viên chức ngân hàng mấy chục năm. Tuy nhiên, vì yêu âm nhạc từ nhỏ, nên ban ngày thì làm việc ở sở, ban đêm lại lén lút học nhạc, rồi làm nhạc công cho các club. Sau đó chính thức hoạt động âm nhạc chủ yếu ở lĩnh vực biểu diễn. Còn sáng tác, trước tiên tôi viết cho chính tôi. Tôi dùng âm nhạc để giải tỏa những tình cảm khi vui, khi buồn của chính mình".

Khác với người cha, mẹ của nhạc sĩ Lê Hựu Hà lại vô cùng yêu thương con. Bà chính là người âm thầm ủng hộ Lê Hựu Hà bằng cách ngồi canh cửa hàng đêm, chờ con đi diễn khuya về rồi mở cửa cho vào nhà. 

Nhạc sĩ Lê Hựu Hà: Tài hoa nhưng sự nghiệp âm nhạc lại đầy thăng trầm

Từ cánh chim Hải Âu báo bão... đến ban nhạc Phượng Hoàng huyền thoại

Đam mê âm nhạc cứ cháy rừng rực trong con người Lê Hựu Hà. Ông tìm mọi cách để có thể được sống với đam mê. Và ngay từ khi còn là sinh viên đại học, ông đã có những bước đi để xác lập tên tuổi trên bản đồ âm nhạc Sài Gòn khi ấy. 

Vào năm 1966, khi đang là sinh viên trường Đại học văn khoa Sài Gòn, ban nhạc Hải Âu do Lê Hựu Hà thành lập từ năm 1965 đã trình diễn tại Đại nhạc hội Học sinh - Sinh viên diễn ra ở Trường trung học Lasan Taberd (này là trường Trần Đại Nghĩa ở đường Nguyễn Du). Trong số các thành viên có một giọng ca nữ mới học lớp 11, sau này trở thành nữ ca sĩ nổi tiếng Thanh Lan. 

Buổi biểu diễn này, ban nhạc Hải Âu đã trình diễn một số ca khúc Việt hóa mang phong cách trẻ trung, hiện đại với dàn nhạc điện tử. Những thể nghiệm táo bạo của Lê Hựu Hà và các thành viên trong ban nhạc đã khởi đầu cho trào lưu âm nhạc Việt mới mẻ, cuồng nhiệt, sôi động ở Sài Gòn. 

Mặc dù ban nhạc Hải Âu không thể gây phấn khích lớn trong giới trẻ để phát triển mạnh mẽ như Spotlights của Tuấn Ngọc, Less Fanatics của Công Thành... nhưng việc một ban nhạc trẻ dám mạo hiểm thử sức với nhạc sẽ sôi động thuần Việt cũng đã tạo ra nhiều bất ngờ cho giới trẻ. 

Ban nhạc Hải Âu do Lê Hựu Hà thành lập đã tan rã sau buổi trình diễn cuối cùng tại Đại nhạc trẻ. Tuy nhiên, Lê Hựu Hà vẫn kiên định với con đường sáng tác nhạc trẻ Việt cho người Việt. 

Đầu thập niên 1970, khi hầu hết các ban nhạc trẻ Sài Gòn đều tham gia vào trào lưu Việt hóa các ca khúc nhạc ngoại để trình diễn - "vua nhạc trẻ Sài Gòn" khi đó là nhạc sĩ Trường Kỳ cũng như một người bạn thân của ông là Nam Lộc đã có ít nhất vài bài nhạc ngoại phổ lời Việt. Họ cũng chính là những người khởi xướng phong trào này. Cùng thời điểm đó, Lê Hựu Hà có cơ duyên gặp gỡ nhạc sĩ Nguyễn Trung Cang, khi đó đang là nhạc sĩ của ban Rolling Sound.

Ngày 15/6/1971, tại phòng trà Đêm màu hồng của nhạc sĩ Phạm Đình Chương, đôi bạn nhạc sĩ tâm đầu ý hợp Lê Hựu Hà và Nguyễn Trung Cang chính thức thành lập ban nhạc Phượng Hoàng với chủ trương "người Việt chơi nhạc Việt". Tinh thần này được thể hiện ngay từ tên gọi. Họ dùng một cái tên đậm chất Việt chứ không hề dùng tên gọi ngoại quốc như nhiều ban nhạc cùng thời. Giọng ca chính của nhóm là Hoài Khanh và Mai Hoa. Đây vốn là ca sĩ riêng của phòng trà Đêm Màu Hồng.

Ngoài trình diễn các ca khúc nhạc ngoại lời Việt, ban nhạc Phượng Hoàng còn nổi tiếng với các ca khúc nhạc Pop, Rock thuần Việt do chính hai nhạc sĩ Lê Hựu Hà và Nguyễn Trung Cang sáng tác.

Vừa ra mắt, ban nhạc Phượng Hoàng lựa chọn phòng trà Đêm Màu Hồng để trình diễn. Đây là môi trường không thích hợp cho nhạc trẻ, vì các bạn sinh viên - học sinh ít vào nghe nhạc. Họ cũng không đủ tiền để vào những nơi sang trọng đó. Nhạc cho học sinh - sinh viên phải ở sân trường đại học, sân khấu ngoài trời nơi có thể tiếp cận được số đông khán giả. Thế nhưng sân khấu như vậy thường không có thường xuyên, nên ban nhạc Phượng Hoàng dời sang hoạt động ở các phòng trà khác như Queen Bee hoặc Maxim's.

Vì không thể đi cùng Lê Hựu Hà và Nguyễn Trung Cang nên hai ca sĩ Hoài Khanh và Mai Hoa đành rời nhóm. Nhưng may mắn thay, tại Queen Bee, nhạc sĩ Lê Hựu Hà gặp được gọi ca trẻ đầy nội lực Elvis Phương. Sau này, Elvis Phương thu thanh ca khúc "Yêu em" của Lê Hựu Hà và khiến ca khúc trở thành bản hit trong giới trẻ. Lê Hựu Hà quyết định mồi Elvis Phương tham gia ban nhạc. Từ đây, Phượng Hoàng như "hổ mọc thêm cánh" bắt đầu chinh phục giới trẻ Sài Gòn bằng những nhạc phẩm trẻ thuần Việt.

Từ năm 1972 - 1973, trên sân trường Lasan Taberd, các chương trình Đại nhạc hội nhạc trẻ liên tục được tổ chức với sự tham gia của hàng vạn khán giả trẻ (đỉnh điểm 20.000 người tham dự). Hầu hết các ban nhạc trẻ đình đám thời đó đều được mời về sân khấu lớn này. Đây chính là nơi đưa tên tuổi của Phượng Hoàng đến gần với khán giả hơn, đưa các thành viên trong ban nhạc trở thành những tên tuổi huyền thoại trong lòng người yêu nhạc.

Thời điểm này Lê Hựu Hà cũng tích cực sáng tác. Các ca khúc của ông đặc biệt được giới trẻ yêu thích như: Tôi muốn, Hãy ngước mặt nhìn đời, Yêu em, Là người điên, Bài hát cho người trẻ tuổi, Huyền thoại, Yêu người và Yêu đời... 

Ban nhạc Phượng Hoàng đã có thời kỳ hoàng kim rực rỡ nhưng lại nhanh chóng tan rã sau 4 năm hoạt động. Đầu năm 1974, nhạc sĩ Lê Hựu Hà cùng một số thành viên của nhóm thành lập ban Mây Trắng và trình diễn một số ca khúc mới như: Đôi khi ta muốn khóc, Hãy ngước mắt nhìn đời... Tuy nhiên, ban nhạc chỉ hoạt động được một thời gian ngắn thì sự kiện 30/4/1975 đến. 

Cuối thập niên 1970, Lê Hựu Hà tiếp tục thành lập ban nhạc Hy Vọng. Đây cũng là một ban nhạc nổi tiếng, hoạt động sôi nổi. Nhưng sau đó không lâu, ban nhạc cũng tan rã. Lê Hựu Hà tiếp tục ra mắt ban nhạc Phiêu Bồng trình bày nhiều ca khúc nổi tiếng như: Hãy yêu như chưa yêu lần nào, Vị ngọt đôi môi...

Nhạc sĩ Lê Hựu Hà - người tiên phong cho Rock Việt

Trong sự nghiệp âm nhạc của mình, nhạc sĩ Lê Hựu Hà đã viết lời Việt cho khoảng 100 ca khúc nhạc ngoại, nổi tiếng nhất phải kể đến: Người đến từ triều châu, Đồng xanh, Tình bạn...

Giai đoạn sau 1998, ông hợp tác với nhạc sĩ Tùng Châu thực hiện một số ca khúc độc quyền củ Thúy Nga trong chương trình Paris By Night như: Khổ vì yêu nàng, Vị ngọt đôi môi, Tình yêu muôn thuở... Các ca khúc này chủ yếu do Tùng Châu viết nhạc, Lê Hựu Hà viết lời. 

Góc quanh trớ trêu trong đời Lê Hựu Hà

Đầu năm 1968, như hầu hết thanh niên thời loạn khác, Lê Hựu Hà nhập ngũ theo lệnh tổng động viên của chính quyền. Sau thời gian học tại trường Thủ Đức, ông được phân về Cục Quân nhu Gò Vấp làm việc. Sau đó, ông giải ngũ vì mắt yếu.

Sau ngày 30/5/1975, do nhầm lẫn ban nhạc Phượng Hoàng của Lê Hựu Hà là chương trình Phượng Hoàng của quân đội Việt Nam Cộng hòa nên Sở Văn hóa Thông tin thành phố đã triệu tập ông đi học tập cải tạo tư duy và viết bản tự kiểm điểm. 

Với lý lịch từng là "ngụy quân" từng học và làm việc cho quân đội cũ nên Lê Hựu Hà cũng gặp không ít khó khăn, cản trở trong sự nghiệp và cuộc sống. Để tồn tại, ông chuyển đổi cuộc đời mình từ người sáng tác với tinh thần vị nhân sinh trở thành nhạc công đánh đàn, hòa âm, sống qua ngày với ban nhạc. Cũng có lúc ông lập nhóm tam ca để lưu diễn ở các sân khấu kiếm sống.

Đến đầu thập niên 2000, mặc dù đã có thời gian tham gia hoạt động nghệ thuật khá dài trong nước nhưng nhiều nhạc khúc của ông sáng tác trước 1975 vẫn bị cấm lưu hành.

Nhạc sĩ Lê Hựu Hà - tài hoa nhưng cũng rất đào hoa

Nhạc sĩ Lê Hựu Hà đã để lại cho đời nhiều nhạc khúc hay cùng những đóng góp lớn cho nhạc trẻ Việt thời bấy giờ. Tuy nhiên, ông cũng là người rất đào hoa.

Những cuộc hôn nhân đã đi qua

Người vợ đầu tiên của ông là bà Mai Hương. Hai người quen nhau và kết hôn khi Lê Hựu Hà còn trẻ, vừa bắt đầu sự nghiệp sáng tác.

Bà Mai Hương cũng chính là nguồn cảm hứng để ông sáng tác nên ca khúc "Mai Hương" được ca sĩ Elvis Phương trình bày vào đầu thập niên 1970. Tuy nhiên, hai người ly hôn sau vài năm về chung nhà. Họ có với nhau 2 người con chung.

Sau cuộc hôn nhân đổ vỡ này, nhạc sĩ Lê Hựu Hà có thêm 3 đời vợ nữa trước khi đến với mối tình cuối cùng cùng ca sĩ Nhã Phương (em gái ca sĩ Bảo Yến). Theo lời kể của cô em gái nhạc sĩ, trong số 5 người phụ nữ này thì chỉ có 3 người là chính thức trở thành vợ Lê Hựu Hà, trong đó có Mai Hương và ca sĩ Nhã Phương.

Lê Hựu Hà và Nhã Phương - cặp đôi đẹp nhất làng nhạc Việt thời đó

Tại chương trình "Chân dung cuộc tình" tập 9, nhạc sĩ Hữu Thạch - người bạn thân của Lê Hựu Hà đã nhắc đến bạn mình như sau: Lê Hựu Hà là người vô cùng xởi lởi, ấm áp và chân thành. Công là người giỏi xã giao và không bao giờ làm mấy lòng ai. Thậm chí Lê Hựu Hà còn được gọi là Lê Hựu Đường bởi cách nói chuyện ngọt ngào, dễ mến. 

Ca sĩ Chung Tử Lưu (người cùng hát trong ban nhạc Hy vọng có Lê Hựu Hà tham gia) thì chia sẽ: Lê Hựu Hà và người vợ thứ 4 Nhã Phương là một cặp đôi rất đẹp của âm nhạc Việt thời đó. Hai anh chị đẹp đôi, đến với nhau ai cũng ngưỡng mộ. Ở họ có cái tài hòa cùng cái tình. Nếu Nhã Phương hát không hay thì Lê Lựu Hà chắc không yêu. Và ngược lại, nếu Lê Hựu Hà không sáng tác hay thì chắc Nhã Phương không đặt tình cảm vào người hơn tuổi nhiều như vậy.

Cũng theo nhạc sĩ Hữu Thạch, giai đoạn đầu của cuộc tình, ông cảm nhận Nhã Phương yêu Lê Hựu Hà nhiều. Thời gian đó, Lê Hựu Hà là nhạc sĩ vô cùng nổi tiếng có nhiều sáng tác được giới trẻ đón nhận. Nhưng khi về sống chung, hai người không có duyên nên dần tan vỡ.

Nói về nhân duyên gặp gỡ của hai người, báo Pháp luật Việt Nam có viết: Năm 1979, bà về công tác tại Ban Văn nghệ Đài truyền hình TP.HCM. Một hôm, ca sĩ Đình Huấn đến gặp bà và mời tham gia "Tuổi trẻ hi vọng". Trong lần tham gia ấy, Nhã Phương gặp nhạc sĩ Lê Hựu Hà. Vốn thích những bài hát của nhạc sĩ từ trước khi gặp mặt nên Nhã Phương rất vui và khá gắn bó với Lê Hựu Hà. Từ sự kết thân, thấu hiểu và ngưỡng mộ tài năng đến yêu.

Hai người bắt đầu yêu nhau chính thức từ khi Lê Hựu Hà thành lập ban nhạc Hy vọng, dù chênh lệch đến 14 tuổi nhưng Nhã Phương và Hựu Hà là một cặp đôi đẹp, tài năng tương xứng. Họ đến với nhau không chỉ vì tình yêu mà còn vì đam mê tài năng của nhau. 

Sau này ca sĩ Nhã Phương từng thừa nhận, tình cảm bà dành cho chồng khi đó không chỉ là tình yêu mà còn là sự ngưỡng mộ và thần tượng đối với một tài năng âm nhạc: "Anh ấy tài năng, tôi yêu anh ấy lúc nào không hay".

Sau đám cưới 1985, họ về chung sống trong căn nhà của cha mẹ Lê Hựu Hà để lại. Họ sống với nhau 23 năm, có hai người con chung là Phương Uyên và Phương Khánh.

Ban đầu họ sống với nhau vui vẻ và hạnh phúc. Nhưng rồi sau nhiều năm gắn bó, bỗng đột ngột người ta thấy Nhã Phương ly hôn Lê Hựu Hà. Họ chính thức kết thúc hôn nhân vào năm .2002

Theo lời danh ca Bảo Yến, sau 10 năm sống chung, cô thấy em gái khổ sở, không hạnh phúc. Lê Hựu Hà dù chung thủy với vợ nhưng có phần bảo thủ, gia trưởng và ghen tuông vô lý. Cô từng khuyên Nhã Phương ly hôn. 

Khi thấy chị khuyên, Nhã Phương tâm sự: "Sống với nhau, anh Hà cứ o ép em nhưng anh ấy có quá nhiều kinh nghiệm. Sau mỗi lần càm ràm, la mắng em xong anh ấy lại vuốt ve, để em yêu thương anh ấy trở lại. Sau đó, anh ấy lại hành hạ em cứ. Nó cứ lặp đi lặp lại. Anh ấy cao cơ quá".

Năm 1995, trong một lần đi diễn về, Nhã Phương phát hiện Lê Hựu Hà bị mắc bệnh tim mạch, huyết áp, bị lịm đi trong nhà không thể ra mở cửa cho cô. Căn bệnh khiến ông nhiều lần bị đứng tim, hơi thở rất khó khăn. 

Lo sợ nhà cũ ngột ngạt không tốt cho sức khỏe của Lê Hựu Hà, Nhã Phương bàn với chồng chuyển về căn nhà số 349 Nguyễn Thượng Hiền của cha mẹ cô. Có lẽ cũng phần vì gia đình con cái, phần vì sức khỏe của chồng mà Nhã Phương lần nữa không muốn kết thúc cuộc hôn nhân này. 

Ca sĩ Nhã Phương từng tâm sự, bà đến với Lê Hựu Hà và chấp nhận cuộc sống đơn giản, an phận, vượt qua mọi gian nan trong cuộc sống. Danh tiếng, tiền bạc, giàu có cũng chẳng màng, chỉ mong sống yên vui bên chồng con.

Ca sĩ Nhã Phương cũng cho rằng, sống với Lê Hựu Hà thú vị. Ông ấy như một người thầy, một người anh dạy dỗ bà nhiều điều. Trong những bài hát, lời văn ý nhạc của ông viết đối với Nhã Phương là cả sự khâm phục. Ông đã hỗ trợ rất nhiều trong nghề nghiệp của bà.

"Nhưng giá như anh Hà đừng yêu tôi nhiều quá, như vậy sẽ tốt hơn...", ca sĩ Nhã Phương cảm thán.

Có một nghịch lý trong sự nghiệp của hai người như này: Khi danh tiếng của Nhã Phương càng lên cao thì sự nghiệp của Lê Hựu Hà càng lúc càng đi xuống vì nhiều lý do khác nhau. Báo chí trong nước gần như quên mất tài năng âm nhạc của Lê Hựu Hà. Trong giới, ông gần như bị cô lập, không được mời đi diễn, cũng không có sáng tác nào mới đáng nhớ ngoài một số ca khúc viết chung cùng nhạc sĩ Tùng Châu cho trung tâm Thúy Nga. Gánh nặng kinh tế gia đình đổ lên đôi vai của Nhã Phương. 

Dường như thất chí kèm theo bệnh tật đã biến Lê Hựu Hà thành người chồng khắc nghiệt, thường xuyên mỉa mai, ghen tuông và đôi khi cả bạo lực. Dù kinh tế chẳng dư giả nhưng Nhã Phương đi diễn ở đâu kể cả nước ngoài, Lê Hựu Hà cũng nhất định phải đi cùng. Hai người dần dần có những bất đồng, không còn tiếng nói chung. 

Ca sĩ Nhã Phương chia sẻ: "Lúc sống cùng anh Hà, đôi khi nghĩ lại, tôi thấy mình làm việc quá sức. Có lúc ốm đau cũng chẳng được nghỉ ngơi, lao vào đi hát kiếm tiền để trả tiền nhà, trang trải cuộc sống. Tôi làm như một cái máy, tất tả chạy từ miền Trung ra Hà Nội rồi xuống tận Cà Mau... Có lúc mệt cũng không dám nghỉ ngơi. Anh Hà cứ nói, thôi ráng đi hát để có tiền trả tiền nhà. Có một điều sai lầm với nhiều nghệ sĩ, trong đó có anh Hà là cứ sống trong mơ mộng hão huyền. Họ cứ ngỡ mình là nhân vật gì đó quan trọng lắm, nổi tiếng lắm... Thật hoang tưởng! Suốt thời gian sống với nhau, anh Hà thất nghiệp. Tôi là người lo toan mọi thứ". 

Nhã Phương nói vậy để thấy rõ hơn cuộc sống bấp bênh, nghèo nàn của nhạc sĩ, nhất là lúc ấy luật bảo vệ tác quyền chưa có. Gia đình bà sống khốn đốn. Điều này khiến Lê Hựu Hà mệt mỏi, chán chường, giận hờn vô cớ.

Theo bà Phương, dẫu không còn hạnh phúc hôn nhân nhưng Lê Hựu Hà là người bố yêu thương con. Đầu năm 2003, hai người ly hôn. Ba mẹ con Nhã Phương ở lại nhà cha mẹ ở đường Nguyễn Thượng Hiền, Lê Hựu Hà dọn về nhà cũ của cha mẹ ông trên đường Hồ Hảo Hớn. Buổi sáng trước khi mất, Lê Hựu Hà còn tới đưa ba mẹ con Nhã Phương đi ăn sáng, chở con đi học rồi mới về nhà ở Hồ Hảo Hơn viết nhạc quảng cáo cho sản phẩm của Nhật theo đơn đặt hàng.

Nhạc sĩ Lê Hựu Hà và những ngày tháng cuối đời cô độc

Vào một ngày cuối năm 2003, hàng xóm của Lê Hựu Hà báo công an rằng đã 3 ngày chưa thấy ông ra khỏi nhà. Người nhìn thấy ông cuối cùng là em ruột - bà Minh Anh ở nhà bên cạnh. Sau khi phá cửa vào nhà, công an phát hiện ông đã qua đời mà không ai hay biết. Kết quả khám nghiệm cho thấy, ông tử vong vì tai biến. 

Trước đó không lâu, ông Lê Hựu Hà còn khoe với bạn bè đã nhận được giấy báo chấp nhận cho ông sang Mỹ để đoàn tụ với hai con chung cùng người vợ đầu. 

Sự ra đi của nhạc sĩ Lê Hựu Hà ảnh hưởng nhiều đến cảm xúc của ca sĩ Nhã Phương. Từ sau đám tang của chồng cũ, bà hạn chế xuất hiện trên truyền thông. Mãi sau này bà mới tái hôn cùng người đàn ông quốc tịch Mỹ và định cư tại xứ cờ hoa. Đến nay, khán giả gần như không còn thấy bà xuất hiện trên sân khấu nữa.

Thành tựu âm nhạc và những nhạc phẩm để đời của Lê Hựu Hà

Ít ai biết được, Lê Hựu Hà chính là người tên phong cho rock Việt. Dù thời gian có đi qua với nhiều thay đổi của nhạc trẻ với đủ các sắc màu âm nhạc rock and roll rồi swingin pop cho đến heavy rock, nhạc sĩ Lê Hựu Hà vẫn trung thành với phong cách mà ông lựa chọn từ đầu. Giới rock Việt Nam vần còn nhớ đến ông - một trong những người đi đầu và tạo được dấu ấn đáng kể. 

Năm 2020, cuốn sách "Ban nhạc Phượng Hoàng - The Beatles Sài Gòn" được xuất bản trong sự xúc động và ngậm ngùi của công chúng yêu nhạc xưa. Sau nửa thế kỷ, lần đầu tiên một tác phẩm tưởng nhớ những đóng góp của Phượng Hoàng với rock Việt được ra mắt, dù chưa thực sự đầy đủ và đạt đến tầm cỡ như mong muốn. Cuốn sách là sự chung tay của đông đảo bạn bè, văn nghệ sĩ, những người yêu thương và ngưỡng mộ ban nhạc rock đầu đàn của Việt Nam. 

Được ví như “The Beatles của Sài Gòn”, Phượng Hoàng giống như những người khai hoang trong buổi đầu bình minh của nhạc trẻ Việt Nam. Đó là lần đầu tiên, những giai điệu pop rock, soul, hay swing được vang lên tại các vũ trường, tụ điểm âm nhạc của miền Nam Việt Nam nhưng được viết hoàn toàn bằng tiếng Việt. Như Lê Hựu Hà từng nói, họ muốn "phá cách" nhạc trẻ từ trước đến nay (1971) để "trong tương lai loại nhạc trẻ Mỹ, Ăng-lê sẽ nhường chỗ cho nhạc trẻ Việt Nam đúng với tình ý Việt Nam". Và họ đã làm được điều đó. Năm 2004, ông được truy tặng Giải thưởng Làn Sóng Xanh cho hạng mục Nhạc sĩ được yêu thích nhất.

Dưới đây là danh sách nhạc phẩm ấn tượng của nhạc sĩ Lê Hựu Hà:

Một số nhận xét về con người, sự nghiệp của nhạc sĩ Lê Hựu Hà

Trong chương trình "Hãy nghe tôi hát", ca sĩ Hồng Hạnh nhận sẽ về người nghệ sĩ tài hoa Lê Hựu Hà như sau: "Anh Hà chân thành, dễ thương, dễ mến. Là nhạc sĩ nổi tiếng nhưng anh khá hiền, dễ gần. Tôi nhỏ tuổi hơn nhưng anh luôn cúi đầu và 'dạ'. Tôi dự tính cùng anh làm một số bài nhạc nước ngoài thì nghe tin anh không khỏe, rồi sau đó qua đời. Dù không hát nhiều nhạc Lê Hựu Hà nhưng hơi thở của "Yêu đời yêu người", "Tôi muốn" in sâu trong tôi. Tôi hâm mộ thời anh Elvis Phương hát trong nhóm Phượng Hoàng, biết cặp đôi Lê Hựu Hà - Nhã Phương. Chị Phương hát rất hay, đánh đàn mượt mà và rất xinh đẹp. Khi đó tôi ước mơ có một người nhạc sĩ dẫn dắt, đặt bài cho tôi háy, hướng dẫn tôi trong âm nhạc như vậy".

Khi phải tiễn biệt hai "tượng đài" của nhạc Việt, nhạc sĩ Minh Châu phải thốt lên: "Rồi chừng nào chúng ta mới có lại một Lê Hựu Hà hay Nguyễn Trung Cang kế tiếp?"

Danh ca Thái Châu: "Anh Hà là người hiền lành, nhẹ nhàng, trong âm nhạc thì anh lại ngược lại: luôn trẻ trung, yêu đời. Tuy nhiên, trong tình yêu không phải lúc nào cũng thuận buồm xuôi gió".

Nhạc sĩ Hữu Thạch: "Người tài năng như Lê Hựu Hà không đa tình mới lạ".

Xem thêm: Nhạc sĩ Nhật Ngân: “Thích thì tôi viết, không thích thì tôi thôi”