Nghệ sĩ Năm Sa Đéc và chuyện tình ngọt ngào lẫn đắng cay với học giả Vương Hồng Sển

Nghệ sĩ Năm Sa Đéc tên thật là Nguyễn Kim Chung, là một nghệ sĩ cải lương nổi tiếng. Ban đầu, bà đi biểu diễn hát bội với biệt danh Năm Nhỏ, nhưng về sau do trùng tên nên đã đổi thành Năm Sa Đéc. Lúc sinh thời, bà được rất nhiều người yêu mến, đưa vào hàng "ngũ trân châu" của nghệ thuật tuồng cổ lúc bấy giờ.

Có điều, sự nghiệp của nữ nghệ sĩ càng rực rỡ đến đâu, thì chuyện tình cảm lại lận đận đến đó. Bà từng có hai đời chồng, nhưng lại chưa một lần được mặc chiếc váy cô dâu. Trong đó, phải nói tới mối tình vừa ngọt ngào vừa cay đắng của bà Năm Sa Đéc với học giả Vương Hồng Sển. 

Lúc ấy, nữ nghệ sĩ đang ở đỉnh cao sự nghiệp, được đánh giá là "thanh sắc lưỡng toàn". "Tuy rằng sự nghiệp thành công, sống giữa chốn đô hội nhưng lòng bà chẳng mấy vui vì mối tình tan vỡ trước đó.

Bản thân ông Sển cũng mới lên Sài Gòn sau khi đổ vỡ hôn nhân với vợ cũ tên Tuyết. Vốn là một khán giả của Năm Sa Đéc, nhà học giả này thường xuyên đi coi bà biểu diễn. Sau một lần tâm tình khi bà Năm Sa Đéc vừa kết thúc buổi diễn, cả hai đã nên duyên. Chẳng bao lâu sau, họ tổ chức đám cưới, tuy rằng không có hôn thú nhưng thu hút nhiều sự quan tâm của công chúng. Một tờ báo xưa đã viết về chuyện tình của họ rằng: "Cuộc đời của nghệ sĩ Năm Sa Đéc bước vào một khúc quanh mới khi cô gặp gỡ và kết nghĩa với học giả, nhà khảo cổ Vương Hồng Sển, lúc hai người vừa 'gãy gánh giữa đường'. Ông thì làm công chức, viết sách, nghiên cứu các thú chơi đồ cổ, đá gà, hát bội; bà thì hát bội, diễn cải lương...".

Ông Sển kể rằng: "Năm ở một chòi lá, mướn mỗi tháng 3 đồng; tôi thì không nhà lại thêm tánh quân tử Tàu, nên cũng chẳng có gì... Rồi Năm sanh một trai, cha già con muộn, tôi mừng quá. Hai nỗi khổ gặp nhau. Tôi làm khai sanh và giao kết với nhau: còn thương thì ở, hết thương thì đường ai nấy đi, không có gì bận bịu, cũng không nhắc đến việc gì khác ngoài cái nghĩa tào khang".

Ban đầu, vợ chồng họ sinh sống trong một ngôi nhà nhỏ ở xóm Cù Lao nằm trên đường Võ Di Nguy (nay là Phan Đình Phùng) thuộc quận Phú Nhuận, Sài Gòn. Về sau, ông Vương Hồng Sển trúng xổ số, mua được một căn nhà khang trang, đặt tên là "Vân Đường Phủ". Nữ nghệ sĩ có con riêng từ mối tình trước đó, về sau sinh thêm 1 con trai cho ông Sển.

Vương Hồng Sển từng kể rằng, ông thấy đi xem hát với vợ hơn là chờ gặp tổng thống. Ông vốn là học giả, tuy bằng cấp không cao nhưng rất được trọng vọng. Một lần nọ, ông được mời đến Dinh Độc Lập để thẩm định cổ vật cho Ngô Đình Diệm. Nhưng do vị này quá bận, ông không gặp được, đành phải về. Người ta đưa ông về rồi còn dặn dò là đừng đi đâu, cứ túc trực sẵn để đợi.

Vị học giả cảm thấy cay đắng cho số phận của mình, có ghi trong sổ tay rằng: "Nghe mà chết được trong lòng. Huống hồ gì, đêm nay lại được lần thứ nhất vợ mua vé xem cải lương gánh Năm Châu diễn tại rạp Thống Nhất tuồng “Tây Thi gái nước Việt” mà mình ao ước muốn xem diễn lại. Thôi kệ, cứ đi xem hát cái đã, rủi mất chức thì cũng đành, chớ không lý bỏ vé vợ mua sẵn để bận đồ lớn ngồi nhà chờ xe ông tổng thống".

Lại nói, vì không có hôn thú, nên nữ nghệ sĩ không được coi là vợ hợp pháp của ông Vương Hồng Sển. Trong cuốn sách viết về cuộc đời bà, tác giả Thiện Mộc Lan có kể rằng nữ nghệ sĩ từng nói với chồng về chuyện này. Bà Năm Sa Đéc hỏi chồng: "Mình già rồi, nên bàn với gia tộc lo mộ phần cho tôi với ông", thì nhận được câu trả lời: "Thôi thì sau này, quê tôi, tôi về, còn bà thì về quê bà".

Năm 1988, bà Năm mất, ông Sển đã giữ đúng lời "cam kết" là đưa vợ về an táng tại Tân Khánh Đông, Sa Đéc. Sự ra đi của người vợ "đầu ấp tay gối" khiến ông Sển không khỏi tiếc thương. Ông viết một bài "văn tế Năm Sa Đéc" sầu muộn, do một người ký tên Tế Nhị chấp bút, nói là "viết thay lời chồng là Vương Hồng Sển". Trong bài văn tế có mấy câu sau:

"Anh hồi tưởng: Chòi lá năm xưa, Cù lao xóm cũ

Ngồi nghe em hát, giọng du dương trưa sớm chẳng nhàm tai,

Bàng hoàng giấc mộng trầm tư, đành chết điếng khúc quanh chiều rẽ lối.

Long lanh ngấn lệ trào dâng,

Lặng lẽ trang tình xếp lại (...).

Đôi vợ chồng ra vào khắng khít, mắm muối mà vui,

Một chòi tranh sau trước đìu hiu, ghế bàn chẳng có".

Chuyện tình của nữ nghệ sĩ Năm Sa Đéc và nhà cổ vật, học giả Vương Hồng Sển kéo dài tới hơn 40 năm. Nhưng khi bà mất đi thì đáng tiếc là họ không có hôn thú, cũng không được chôn cất cùng nhau. Dù vậy, ta cũng không thể đoán nữ nghệ sĩ Năm Sa Đéc nghĩ sao về chuyện đó, và có ra sao thì bà cũng đã có nhiều năm sống yên bình, hạnh phúc bên chồng.

Xem thêm: Nghệ sĩ Năm Sa Đéc: Đời nhiều thăng trầm của nghệ sĩ cải lương nức tiếng một thời

Nghệ sĩ Năm Sa Đéc và một đời truân chuyên: Hai lần đò, chưa một lần mặc áo cô dâu