Nhạc sĩ Hoàng Thanh Tâm: Từ chàng thiếu niên với tâm hồn tan vỡ tới “tiểu phượng hoàng” của nhạc hải ngoại

HỒ SƠ NHẠC SĨ HOÀNG THANH TÂM

• Tên thật: Hoàng Thanh Tâm
• Nghệ danh: Hoàng Thanh Tâm
• Ngày sinh:14/04/1960
• Quê quán: Sài Gòn
• Nghề nghiệp: Nhạc sĩ
• Thể loại sáng tác: Nhạc phổ thơ, Nhạc trữ tình
• Ca khúc nổi tiếng: Tháng sáu trời mua, Trả lại thoáng mây bay, Lời tình buồn, Ngập ngừng, Giấc thu, Trong tay thánh nữ có đời tôi, Cô hái mơ, Dạ khúc cuối, Khúc nhạc sầu cho em,…
• Ca sĩ trình bày thành công nhất: Khánh Ly, Lệ Thu, Tuấn Ngọc, Ý Lan, Khánh Hà, Mai Hương,...
• Thời gian hoạt động: Từ năm 1973 đến nay

Nhạc sĩ Hoàng Thanh Tâm là ai?

Nhạc sĩ Hoàng Thanh Tâm là một trong những tên tuổi nổi bật nhất thuộc thế hệ nhạc sĩ trẻ trưởng thành sau 1975 ở hải ngoại. Ông có những ca khúc đi sâu vào lòng người và được công chúng đón nhận nhiệt tình. Những nhạc phẩm của ông được xếp loại chung với những sáng tác nổi tiếng của các thế hệ đàn anh trước 1975.

Nhạc sĩ Hoàng Thanh Tâm sinh 14/04/1960 tại Sài Gòn. Hoàng Thanh Tâm là tên thật, cũng là nghệ danh mà ông sử dụng. Nhạc sĩ Hoàng Thanh Tâm là con trai thứ của ông Hoàng Cao Tăng – chủ nhiệm chương trình tiếng Việt của đài Phát thanh Pháp Á, vốn là cái nôi đưa những nghệ sĩ như Khánh Ly, Duy Khánh, Mai Hương,…lên hàng danh ca lừng lẫy một thời.

Vì yêu thích âm nhạc, nên Hoàng Thanh Tâm đã tự học nhạc qua sách vở. Cộng thêm việc biết sử dụng đàn guitar thành thạo từ nhỏ, năm 13 tuổi nhạc sĩ Hoàng Thanh Tâm đã chập chững viết những nốt nhạc đầu tiên. Vào năm 1973 lúc còn ở Sài Gòn, Hoàng Thanh Tâm đã phổ lại bài thơ “Cô gái mơ” của Nguyễn Bính. Nhưng mãi đến năm 1987 ở tại Canberra, Úc ông mới hoàn chỉnh nhạc phẩm này sau khi ra mắt album đầu tay “Tình khúc Hoàng Thanh Tâm” tại Hoa Kỳ vào năm 1967 với chủ đề “Lời Tình Buồn”.

Năm 1978, sau khi tốt nghiệp trung học tại trường Pétrus Ký, nhạc sĩ Hoàng Thanh Tâm rời Việt Nam để đến đảo Pulau Bidong, Mã Lai. Đến năm 1979, ông lại được hội từ thiện Caritas bảo lãnh sang Bỉ. Tại đây, Hoàng Thanh Tâm theo học chuyên ngành tin học với hệ 3 năm tại trường Đại học tự do Bruxelles. Sau khi học xong, ông di cư sang Úc và sống ở đó cho đến tận bây giờ.

Trong 3 năm ở Bỉ, nhạc sĩ Hoàng Thanh Tâm đã cho ra đời rất nhiều nhạc phẩm về nỗi buồn tủi ở xứ người, bày tỏ sự nhớ nhung quê hương và viết cho cả những mối tình dang dở của chính mình. Những ca khúc được ông viết trong khoảng thời gian này là: Trả lại thoáng mây bay, Lời cho người tình xa, Tìm em, Dáng xứ, Xuân mơ, Đêm hoàng lan,…

6 năm đầu tiên sang Úc, nhạc sĩ Hoàng Thanh Tâm sống tại thủ đô Canberra. Trong khoảng thời gian này, ông đã viết rất nhiều tình khúc và phổ nhạc cho nhiều bài thơ nổi tiếng của các thi sĩ thời tiền chiến và cận đại như: “Tháng 6 trời mưa” và “Cần thiết” của Nguyên Sa; “Áo trắng”, “Buồn đêm mưa” và “Tự tình” của Huy Cận; “Một mùa đông” của Lưu Trọng Lư,…

Năm 1986, nhạc sĩ Hoàng Thanh Tâm sang Mỹ thực hiện album đầu tay “Lời tình buồn” và album thứ hai “Khúc nhạc sầu cho em”. Năm 1987, trung tâm Giáng Ngọc của Lê Bá Chư đã phát hành 2 album này.

Đến năm 1988, Hoàng Thanh Tâm quay trở lại Úc và chuyển về sinh sống ở Sydney cho đến tận bây giờ. Trong năm 1988 này, ông vẫn thường xuyên sang Mỹ để thực hiện album thứ 3 “Tháng 6 trời mưa” của mình. Đều đặn sáng tác, đến năm 1993, nhạc sĩ Hoàng Thanh Tâm lại tiếp tục cho ra đời album thứ 4 và thứ 5 của mình.

Đời tư của nhạc sĩ Hoàng Thanh Tâm

Hoàng Thanh Tâm là một nhạc sĩ kín tiếng, ông không chia sẻ quá nhiều về thông tin gia đình, chuyện đời tư của mình trên báo chí. Tuy nhiên, trong một lần phỏng vấn được thực hiện vào tháng 7/2008, khi được hỏi về cuộc hôn nhân đổ vỡ của mình, nhạc sĩ Hoàng Thanh Tâm đã bộc bạch như sau: “Trong tình yêu cần phải biết hy sinh, chịu đựng và chấp nhận. Đặc biệt, chúng ta phải biết vun xới, gìn giữ và quý trọng hạnh phúc mình đang có nếu như đã xác định đó chính là niềm hạnh phúc đích thật của mình. Tôi đã không làm tròn được những điều đó nên dẫn đến sự đổ vỡ trong hôn nhân. Nhưng tôi nghĩ rằng, từ những kinh nghiệm đau thương này, tôi sẽ rút ra được nhiều bài học quý giá, để có thể hoàn thiện bản thân trong tương lai”.

Sự nghiệp sáng tác của Nhạc sĩ Hoàng Thanh Tâm và cơ duyên đến với âm nhạc

Nhạc sĩ Hoàng Thanh Tâm: Thả hồn vào dòng nhạc phổ thơ

Nhắc đến nhạc sĩ Hoàng Thi Tâm, chúng ta không thể không nhắc đến dòng nhạc phổ thơ gắn liền và đưa tên tuổi ông đến với công chúng, những người yêu âm nhạc. Năm 13 tuổi, bằng kiến thức âm nhạc tự mày mò cùng với cây đàn guitar trong tay, Hoàng Thi Tâm đã chập chững viết những nốt nhạc đầu tiên khi phổ lại bài thơ “Cô gái mơ” của Nguyễn Bính.

Khi được hỏi về sáng tác đầu tay của mình, nhạc sĩ Hoàng Thanh Tâm đã chia sẻ rằng: “Nếu cho rằng sáng tác nhạc chính là sự sáng tạo được thể hiện bằng những cao độ qua những nốt nhạc và lời ca, để hát lên cho người khác nghe và chia sẻ được những cảm xúc của mình, thì có thể nói rằng tôi đã bắt đầu phổ nhạc dựa trên thi phẩm “Cô hái mơ” của cố thi sĩ Nguyễn Bính vào năm 1973 ở Việt Nam, khi ấy tôi mới 13 tuổi”.

Từ bản nhạc đầu tiên ấy, nhạc sĩ Hoàng Thanh Tâm tiếp tục cho ra đời nhiều ca khúc phổ thơ gây tiếng vang lớn. Đặc biệt là trong khoảng thời gian 6 năm ở thủ đô Canberra, Úc. Khi ấy, sự cô đơn và nỗi nhớ thương khi phải đột ngột rời xa quê hương, xa những người thân yêu đã thôi thúc nhạc sĩ Hoàng Thanh Tâm tìm đến âm nhạc như một phương tiện để giải tỏa những ẩn ức trong lòng. Thế là ông liên tục cho ra những ca khúc phổ nhạc dựa trên những bài thơ tiền chiến và cận đại như: “Tháng sáu trời mưa”, “Cần thiết” của Nguyên Sa; “Áo trắng”, “Buồn đêm mưa”, “Tự tình” của Huy Cận;  “Ngập ngừng” của Hồ Dzếnh; “Đây thôn vĩ dạ”, “Giọt lệ tình” của Hàn Mặc Tử; “Một mùa đông” của Lưu Trọng Lư; “Đêm trăng” của Xuân Diệu; “Một tháng giêng”, “Tình tự mưa” của Trần Dạ Từ; “Cô hái mơ” của Nguyễn Bính; “Trong tay thánh nữ có đời tôi” của Du Tử Lê,…

Chia sẻ về dòng nhạc phổ thơ của mình, nhạc sĩ Hoàng Thanh Tâm nói: “Tôi rất thích phổ nhạc cho những bài thơ mà mình yêu thích. Vì đối với tôi, phổ nhạc một bài thơ sao cho thoát và đưa được những vần chữ bằng trắc của tác giả vào trong nhạc, sao cho bản nhạc mình viết ra không bị gượng ép và đặc biệt người nghe nếu không biết bài thơ sẽ nghĩ rằng lời và nhạc là do cùng một người viết, thì đó là một thử thách lớn. Bởi điều này, không chỉ đòi hỏi ở người nhạc sĩ phần kỹ thuật, mà còn cần có một năng khiếu trời cho, có như vậy mới lựa được những nốt nhạc hay cung bật làm cho người nghe thích thú và khoái cảm”.

Nhờ hiểu rõ dòng nhạc phổ thơ và sự tài hoa vốn có, nhạc sĩ Hoàng Thanh Tâm đã đem được những bài thơ mình yêu thích vào trong âm nhạc và hơn hết là những nhạc phẩm ấy sau khi ra đời đều được khán thính giả chào đón, yêu thích.

Nhạc sĩ Hoàng Thanh Tâm: Trải lòng với lòng nhạc trữ tình

Xa xứ từ khi còn trẻ, khiến nhạc sĩ Hoàng Thanh Tâm chất chứa trong lòng những nhớ thương và trăn trở về quê hương, về nỗi cô đơn hiu quạnh nơi xứ người và cả những mối tình dang dở. Những cảm xúc ấy bộc phát, tạo cho cho người nhạc sĩ tài hoa dòng cảm hứng bất tận để viết nên những khúc ca tự tình day dứt, khôn nguôi. Vì thế, trong 3 năm ở Bỉ, nhạc sĩ Hoàng Thanh Tâm đã lần lượt cho ra đời những ca khúc: Trả lại thoáng mây bay, Đêm tha hương, Dáng xưa, Xuân mơ, Đêm hoàng lan, Lời cho người tình xa, Tìm em,…

Đến khi sang Úc, nhạc sĩ Hoàng Thanh Tâm lại vướng thêm nhiều hệ lụy của những mối tình ngang trái, thế là ông lại tiếp tục dùng âm nhạc để giãi bày tâm sự của mình. Một số tình khúc nổi tiếng của ông: Lời tình buồn, Khúc nhạc sầu cho em, Xin hãy yêu tôi, Giấc thu, Dạ khúc cuối cùng,…

Nhạc sĩ Hoàng Thanh Tâm cũng từng tâm sự rằng: “Bản thân tôi luôn mang một nỗi ám ảnh về “Một cõi đi về” của nhạc sĩ Trịnh Công Sơn”. Sự thấm lặng linh hồn trong từng ca từ của “Một cõi đi về” đã để lại dấu ấn sâu sắc trong lòng Hoàng Thanh Tân và điều này được thể hiện rõ nét qua những nhạc phẩm của ông như: Như mây lênh đênh, Lời cho người tình xa, Một cõi tình xa, Hồn khói thuốc,…

Cứ như vậy, nhạc sĩ Hoàng Thanh Tâm đã lắng nghe tâm hồn mình và cho ra đời những nhạc phẩm đi vào lòng người, đầy sự da diết thương nhớ và đẫm chất lãng mạn, trữ tình.

Kho tàng âm nhạc và những nhạc phẩm đặc sắc nhất của nhạc sĩ Hoàng Thanh Tâm

Nhạc sĩ Hoàng Thanh Tâm đã sáng tác hơn 60 ca khúc, phần lớn là những bản tình ca viết dựa trên tâm sự của chính mình, xen lẫn vào đó là một số ca khúc viết về nỗi buồn về thân phận của những người phải rời bỏ quê hương.

Những nhạc phẩm tiêu biểu của nhạc sĩ Hoàng Thanh Tâm có thể kể đến là: Tháng sáu trời mua, Trả lại thoáng mây bay, Lời tình buồn, Ngập ngừng, Giấc thu, Trong tay thánh nữ có đời tôi, Cô hái mơ, Dạ khúc cuối, Khúc nhạc sầu cho em,…

Những nhạc phẩm tiêu biểu của nhạc sĩ Hoàng Thanh Tâm có thể kể đến là: Tháng sáu trời mua, Trả lại thoáng mây bay, Lời tình buồn, Ngập ngừng, Giấc thu, Trong tay thánh nữ có đời tôi, Cô hái mơ, Dạ khúc cuối, Khúc nhạc sầu cho em,…

Một số album CD mà nhạc sĩ Hoàng Thanh Tâm từng phát hành:

• LỜI TÌNH BUỒN (Tình khúc Hoàng Thanh Tâm) Giáng Ngọc 15 (trung tâm băng nhạc Giáng Ngọc phát hành tại Hoa Kỳ năm 1986)
• KHÚC NHẠC SẦU CHO EM (Tình Ca Hoàng Thanh Tâm 2) Giáng Ngọc 68 (trung tâm băng nhạc Giáng Ngọc phát hành tại Hoa Kỳ năm 1987)
• ĐÊM HOÀNG LAN (Tình khúc Hoàng Thanh Tâm) Diễm xưa đặc biệt (trung tâm băng nhạc Diễm xưa phát hành tại Hoa Kỳ năm 1988)
• THÁNG SÁU TRỜI MƯA (Tình Ca Hoàng Thanh Tâm 3) Diễm xưa 15 (trung tâm băng nhạc Diễm xưa phát hành tại Hoa Kỳ năm 1988)
• TAY NGỌC (Tình Ca Hoàng Thanh Tâm 4) (trung tâm băng nhạc Giáng Ngọc phát hành tại Hoa Kỳ năm 1993)
• DÁNG XƯA (Tình Ca Hoàng Thanh Tâm 5) (trung tâm băng nhạc Làng Văn phát hành tại Hoa Kỳ năm 1993)
• TÓC BUỒN (Tình Ca Hoàng Thanh Tâm 6) (trung tâm băng nhạc Làng Văn phát hành tại Hoa Kỳ năm 1994)

Khi nhắc đến bài hát nổi tiếng nhất của Hoàng Thanh Tâm mọi người sẽ nghĩ ngay đến ca khúc “Tháng sáu trời mưa” được phổ từ bài thơ cùng tên của thi sĩ Nguyên Sa.

Tuy nhiên, khi nhắc đến bài hát này rất nhiều người tưởng đây là một sáng tác của nhạc sĩ Ngô Thụy Miên. Nhưng thực ra, cùng một bài thơ của Nguyên Sa, nhạc sĩ Ngô Thụy Miên đã phổ thành 2 bài hát gồm: Tình khúc tháng 6 (1974) được ca sĩ Thanh Lan hát và Tháng sáu trời mưa (1984) do ca sĩ Hải Lý hát. Năm 1987, Nhạc sĩ Hoàng Thanh Tâm cũng phổ thành bài nhạc “Tháng sáu trời mưa”. Ca khúc này của Hoàng Thanh Tâm giữ nguyên tên và giữ nguyên nhiều câu trong bài thơ. Vì cùng một bài thơ mà có đến 3 ca khúc, nên gây ra một số sự nhầm lẫn về tác giả.

Nhạc sĩ Hoàng Thanh Tâm từng chia sẻ về quá trình viết ca khúc “Tháng sáu trời mưa” như sau: “Vào một đêm mưa tháng sáu tại Canberra, trong niềm cảm xúc dâng trào, từ trong căn hộ nhỏ dành cho người độc thân ở O’Connor, tôi đã trải lòng mình bằng những nốt nhạc chứa chan kỷ niệm về một thời niên thiếu qua những vần thơ của thi sĩ Nguyên Sa. Và cứ thế, tình khúc “Tháng Sáu Trời Mưa” đã ra đời…”.

Tuy nhạc sĩ Hoàng Thanh Tâm là thế hệ sau, nhỏ tuổi hơn nhạc sĩ Ngô Thụy Miên, nhưng bài hát “Tháng sáu trời mưa” của ông lại được mọi người biết đến và yêu thích nhiều hơn so với 2 bài hát cùng chủ đề do Ngô Thụy Miên chắp bút.

Sức ảnh hưởng của nhạc sĩ Hoàng Thanh Tâm

Hơn một phần tư thế kỷ đóng góp công sức cho nền âm nhạc hải ngoại, nhạc sĩ Hoàng Thanh Tâm đã để lại một số lượng không nhỏ những nhạc phẩm hủ trong kho tàng âm nhạc Việt Nam, được người Việt cả trong và ngoài nước yêu thích.

Thi sĩ Du Tử Lê đã ưu ái tặng cho người nhạc sĩ tài hoa – Hoàng Thanh Tâm danh hiệu: “Con tiểu Phượng Hoàng của nền âm nhạc Việt Nam tại hải ngoại”.

Đánh giá về âm nhạc của nhạc sĩ Hoàng Thanh Tâm

Nhạc sĩ Hoàng Thanh Tâm từng nói rằng, bản thân ông bước vào con đường âm nhạc một cách rất ngẫu nhiên và tình cờ. Khi viết xong nhạc phẩm đầu tay cùng một số bài hát khác, ông chưa bao giờ nghĩ mình sẽ trở thành một nhạc sĩ sáng tác chuyên nghiệp. Mà thay vào đó, ông chỉ nghĩ âm nhạc là phương tiện để bản thân giải tỏa cảm xúc. Cho đến khi nghe ca sĩ Lệ Thu hát nhạc phẩm đầu “Trả lại thoáng mây bay” cho chính bản thân viết ra, nhạc sĩ Hoàng Thanh Tâm mới bắt đầu cảm thấy tự tin và định vị được ước mơ, con đường sự nghiệp mà mình hướng đến. “Tôi nghĩ rằng việc viết nhạc đã trở thành một nghiệp dĩ đối với tôi, gắn liền với cuộc đời tôi và tôi sẽ còn tiếp tục nghiệp dĩ này mãi cho đến lúc nhắm mắt xuôi tay”, nhạc sĩ Hoàng Thanh Tâm nói.

Tuy nổi tiếng là thế, nhưng nhạc sĩ Hoàng Thanh Tâm rất ít khi xuất hiện hay tham gia các hoạt động văn nghệ bởi ông luôn quan niệm rằng, bản thân là một “nghệ sĩ sáng tác” chứ không phải là “nghệ sĩ trình diễn”, nên việc ít xuất hiện trước đám đông khán thính giả là một lẽ tự nhiên. Và hơn nữa, nhạc sĩ Hoàng Thanh Tâm là người có đời sống hơi trầm lặng và khép kín, nên nhiều năm qua ông chỉ âm thầm sáng tác và phổ biến những nhạc phẩm của mình đến khán giả qua những phương tiện truyền thông .

Nhờ thái độ nghiêm túc và chỉn chu khi sáng tác, mà hầu hết những nhạc phẩm của nhạc sĩ Hoàng Thanh Tâm khi cho ra mắt đều được công chúng đón nhận và yêu thích suốt hơn 40 năm qua.

Những câu nói hay của nhạc sĩ Hoàng Thanh Tâm

“Sáng tác nhạc chính là sự sáng tạo được thể hiện bằng những cao độ của những nốt nhạc và lời ca, để hát lên cho người khác nghe và chia sẻ được những cảm xúc của mình” – nhạc sĩ Hoàng Thanh Tâm.

“Trong tình yêu chúng ta cần phải biết hy sinh, chịu đựng và chấp nhận, cũng như phải biết cách vun xới, gìn giữ và quý trọng hạnh phúc mình đang có, nếu đã xác định đó chính là niềm hạnh phúc đích thật của mình” – nhạc sĩ Hoàng Thanh Tâm.

Tổng hợp

Xem thêm: Hoàn cảnh ra đời ca khúc Hoài cảm: Nỗi nhớ cố xứ da diết của cậu nhạc sĩ tuổi 15