Nhiệt huyết như Duy Khánh: Không chỉ hát hay sáng tác giỏi mà còn mở lớp luyện ca để đào tạo lớp ca sĩ mới 

Sinh ra trong một gia đình gia thế (dòng dõi Quận công nguyễn Văn Tường - Phụ chánh đại thần triều Nguyễn), Duy Khánh được cha mẹ kỳ vọng sau này sẽ nối dõi truyền thống quan trường. Chính vì thế, cha mẹ không tiếc công gửi ông từ Quảng Trị vào Huế để theo học bậc trung học. 

Tuy nhiên, chàng trai trẻ Duy Khánh lại đam mê ca hát hơn việc theo đuổi nghiệp quan trường. Năm 16 tuổi (1954), ông nhiều lần trốn vào Sài Gòn tham gia các chương trình phụ diễn tân nhạc trong các rạp chiếu bóng. 

Nhờ vào sự chăm chỉ của mình, Duy Khánh từ trang giấy trắng trở thành nam ca sĩ trẻ nội lực song ca cùng tuyết Mai những bài ca đậm tình quê hương. Năm 1955, Duy Khánh trở lại Huế và đoạt được giải nhất cuộc thi tuyển chọn ca sĩ của đài Pháp Á tại Huế với ca khúc "Trăng thanh bình".

Năm 1956, mặc dù bị gia đình phản đối nhưng Duy Khánh vẫn quyết tâm khăn gói chuyển hẳn vào Sài Gòn sinh sống để theo đuổi nghiệp cầm ca. Lúc này, ông được Phạm Duy mời vào chương trình Hoa Xuân và dần trở thành tên tuổi được yêu thích ở miền Nam. Sau này, chính ông và danh ca Thái Thanh trình bày 2 bản trường ca của Phạm Duy là "Con đường cái quan" và "Mẹ Việt Nam". Cho đến giờ, vẫn chưa có ai trình bày 2 bản trường ca này đạt đến cái tầm như Duy Khánh và Thái Thanh.

Ngoài hình ảnh chàng ca sĩ lãng tử trên sân khấu, Duy Khánh còn được yêu quý bởi những sáng tác. So với các nhạc sĩ khác, sáng tác của ông không nhiều nhưng hầu như bài nào cũng đều rất đạt; có những bài xứng đáng liệt vào danh sách tuyệt phẩm. Khi nhắc đến Duy Khánh, Phạm Duy đã gật gù nói rằng: Duy Khánh là nhạc sĩ quê hương. Duy Khánh viết nhiều về tình yêu quê hương miền Trung nghèo khó, về xứ kinh kỳ xinh đẹp nhưng buồn.

Một trong những sản phẩm âm nhạc để đời của Duy Khánh là "Bao giờ em quên". Nhiều người xem đây là bài hát buồn nhất mà Duy Khánh từng sáng tác. Điều này xuất hiện từ việc ông yêu Kiều Oanh - em gái của tay trống Linh Giang. Kiều Oanh là thiếu nữ đẹp, nói giọng Bắc nhưng vội đi lấy chồng. 

"Hương Giang thuyền không chỗ đậu

Ngự Viên có bướm hoa vàng

Hay là hài xưa yêu dấu

Đưa người đẹp ấy sang ngang"

Trước 1975, "Bao giờ em quên" gắn liền với "tiếng hát Liêu Trai" của Thanh Thúy. Trùng hợp, sau khi Thanh Thúy trình bày thành công, Duy Khánh cũng công khai theo đuổi bà nhưng không thành. 

Ngoài "Bao giờ em quên", Duy Khánh còn sáng tác nhiều ca khúc nổi tiếng khác như: Thương về miền Trung, Thư về em gái Thành Đô, Trường cũ tình sầu, Sầu cố đô...

Duy Khánh không chỉ là người tài hoa, đam mê âm nhạc mà còn là người biết nghĩ cho tương lai. Ông từng mở lớp luyện ca để tìm kiếm, phát hiện và đào tạo các giọng ca mới. Người học trò thành công nhất của ông có lẽ là ca sĩ Băng Châu. 

Bên cạnh đó, ca - nhạc sĩ Phạm Duy còn tham gia sản xuất băng nhạc. Nhãn hiệu băng nhạc Trường Sơn là của Phạm Duy cùng những cái tên như Shotguns, Sơn Ca, Sóng Nhạc, Nhã Ca... Trước 1975, các băng nhạc do Phạm Duy và các cộng sự sản xuất được người Sài Gòn đón nhận nồng nhiệt. Các băng nhạc do ông sản xuất luôn có sự góp mặt của các ca sĩ nổi tiếng như Thái Thanh, Thanh Thúy, Hoài Bắc, Hoàng Oanh, Phương Dung, Thanh Tuyền... 

Từ những năm cuối thập niên 1960 đến 1975, Duy Khánh còn lập nhóm chủ trương xuất bản tờ nhạc mang tên 1001 bài ca hay quy tụ nhiều tác phẩm của các nhạc sĩ như Đỗ Kim Bảng, Trịnh Lâm Ngân, Duy Khánh, Trúc Phương... Tờ nhạc do nhóm xuất bản được giới mộ nhạc đánh giá cao vì in ronéo bản đẹp và minh họa công phu do chính Duy Khánh chỉ đạo thực hiện.

Xem thêm: Duy Khánh và nỗi lòng của người lính già sống kiếp lưu vong thầm hẹn ngày về chết giữa quê hương